"Τα ορφανά των Παπανδρέου"

Στη Ρουμανία του Νικολάε και της Έλενας Τσαουσέσκου, τόσο η άμβλωση όσο και η αντισύλληψη ήταν ρητώς απαγορευμένες. Πιστός στο μεγαλομανές όραμά του, ο Τσαουσέσκου είχε βάλει στόχο να υπερδιπλασιάσει τον πληθυσμό της Ρουμανίας. Έτσι, και σε συνδυασμό με τις αιματηρές στερήσεις στις οποίες υποβλήθηκε ο ρουμανικός λαός ιδίως στη δεκαετία του '80, το αποτέλεσμα της απαγόρευσης αυτής ήταν πολλά βρέφη να εγκαταλείπονται στα ορφανοτροφεία, όπου μεγάλωναν -όσα κατάφερναν να επιβιώσουν- σε άθλιες συνθήκες. Όταν, αμέσως μετά από την κατάρρευση του καθεστώτος το 1989, το θέμα αναδείχθηκε και γνώρισε παγκόσμια δημοσιότητα, αυτή η γενιά των ορφανών παιδιών έγινε γνωστή ως "τα ορφανά των Τσαουσέσκου".

Στην Ελλάδα του Ανδρέα και του Γιώργου Παπανδρέου, μια άλλη γενιά "ορφανών" εκκολάπτεται με την επικείμενη βίαιη επέλαση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Ίσως να μην πρόκειται για ορφάνια με την κυριολεκτική έννοια της απώλειας των φυσικών γονέων, αλλά για εγκατάλειψη των "παιδιών" μιας συγκεκριμένης νοοτροπίας την οποία εξέθρεψαν επιλογές δεκαετιών. Ο γιγαντισμός του δημόσιου τομέα, που ξεκίνησε επί Ανδρέα Παπανδρέου και συνεχίστηκε ανεξάρτητα από το ποιος βρισκόταν στην εκάστοτε κυβέρνηση, άνοιξε διάπλατα τις πόρτες σε προσλήψεις με καθαρά πελατειακά κριτήρια, αποστερημένα από κάθε έννοια αριστείας και αξιολόγησης γνώσεων και δεξιοτήτων. Τώρα, επί Γιώργου Παπανδρέου, αυτή η εποχή τελειώνει αναγκαστικά, μετά από τις άτεγκτες εντολές του ΔΝΤ. Μια ολόκληρη γενιά εργαζομένων στο Δημόσιο και στις χρεωμένες ΔΕΚΟ ετοιμάζεται να απολυθεί και, μοιραία, να ριχτεί στο περιθώριο της ζωής.

Δυστυχώς, δεν θα πρόκειται για "συνηθισμένες" περιπτώσεις ανεργίας που θα μπορεί να αντιμετωπιστεί με τα γνωστά, έστω και αναποτελεσματικά, εργαλεία. Σε μεγάλο βαθμό οι υπάλληλοι αυτοί είναι υποεκπαιδευμένοι και στερούνται ανταγωνιστικών επαγγελματικών δεξιοτήτων. Καθώς στις περισσότερες δημόσιες υπηρεσίες η κατάρτιση των υπαλλήλων εθεωρείτο από τους προϊσταμένους ως "περιττή πολυτέλεια" ή αντιμετωπιζόταν ως "τουρισμός" από όσους επιλέγονταν να συμμετέχουν σε σεμινάρια, μεγάλη μάζα των υπαλλήλων έμαθε να ακολουθεί μηχανιστικές ρουτίνες για χρόνια και δεν ανέπτυξε ποτέ την ικανότητα ανάληψης πρωτοβουλιών. Ακόμα και οι κάτοχοι αξιόλογων προσόντων, οι οποίοι -κυρίως μέσω των διαγωνισμών του ΑΣΕΠ- βρέθηκαν "par excellence" στο Δημόσιο να συγχρωτίζονται με αποφοίτους στοιχειώδους εκπαίδευσης, έχουν συνθλιβεί στις μυλόπετρες της ραστώνης, της ελλιπούς αξιοποίησης και της νοοτροπίας της ήσσονος προσπαθείας και βλέπουν πια τις γνώσεις τους να έχουν απαξιωθεί και τις δεξιότητές τους να έχουν παραμείνει στάσιμες, γνωρίζοντας καλά ότι μετά την απόλυσή τους δεν θα μπορούν να έχουν καμία τύχη σε μια ιδιαίτερα απαιτητική αγορά εργασίας. Ανυποψίαστοι ακόμα, θα περιέλθουν σε απόγνωση όταν συνειδητοποιήσουν τι θα τους περιμένει "εκεί έξω". Όλοι αυτοί, δεκάδες -ίσως και εκατοντάδες- χιλιάδες άνθρωποι, είναι οι υποψήφιοι για να μείνουν γνωστοί στην Ιστορία ως "τα ορφανά των Παπανδρέου".

Στη Ρουμανία, τα "ορφανά των Τσαουσέσκου" είχαν τουλάχιστον να προσβλέπουν στην ενδεχόμενη υιοθεσία τους από τα άτεκνα ζευγάρια της Δύσης, τα οποία άρχισαν να συρρέουν στα ρουμανικά ορφανοτροφεία αμέσως μετά το άνοιγμα των συνόρων. Στην Ελλάδα, με τις διαγραφόμενες εξελίξεις στην αγορά εργασίας λόγω της μακροχρόνιας ύφεσης, σε τι θα έχουν άραγε να ελπίζουν τα "ορφανά των Παπανδρέου";